όψεις και απόψεις στις Σπέτσες

Θέματα για ζωγραφική, με τοπία των Σπετσών.

Σημείωση για τις πηγές των σκηνών
– Οι αναφορές “Ανεξ.Σπ” παραπέμπουν στο βιβλίο «Ανεξερεύνητες Σπέτσες» του Πέτρου Χαριτάτου, έκδοση Road, Αθήνα 2004.
– Οι αναφορές “τρίτομο Σπ” παραπέμπουν στο τρίτομο έργο «Σπέτσες» της Ένωσης Σπετσιωτών, Πειραιάς 2004.
– Οι αναφορές “Ανάργυρος” παραπέμπουν στο βιβλίο «Ο εθνικός ευεργέτης Σωτήριος Ανάργυρος» του Γιώργου Σταματίου, έκδοση ΑΚΣΣ, Αθήνα 2001
– Οι αναφορές “Παρασκευαίδης” παραπέμπουν στο βιβλίο «Ιστορία των Σπετσών» του Παύλου Παρασκευαϊδη, έκδοση Πολιτιστικού Συλλόγου Σπετσών 2007
– Οι αναφορές “Κουμπής Αγώνα” παραπέμπουν στο βιβλίο «Οι Σπέτσες στον Αγώνα» του Ανδρέα Κουμπή, έκδοση Πολιτιστικού Συλλόγου Σπετσών 2001

Αλέξανδρος και Ασπασία στην ακρογιαλιά

(φωτογραφία στο βιβλίο του Ζαούση)

Ανεμοστρόβιλος πήρε το πλοίο

(φανταστική ιστορία: ήταν τόσο δυνατός ο ανεμοστρόβιλος, που …)

Ανθίζει η άνοιξη

(οι πλαγιές στρωμένες με λουλούδια)

Αυλή και αρχοντικό Μέξη

(αξιοθέατο)

Γιορτή της Αρμάτας

(η μεγάλη γιορτή της 8 Σεπτεμβρίου)

Γύρος του νησιού με γαϊδουράκια

(σελ.56, 57, Ανεξ.Σπ.)  Δείχνει την περιοχή προς το Ποσειδώνιο: «Εδώ σταθμεύαν τα γαϊδουράκια, ήταν το μοτοποδήλατο της εποχής. Κάναν το μικρό γύρο, ανεβαίναν από τον Αγιο Ανδρέα στη συνάντηση των κυνηγών, πηγαίναν από Προφήτη Ηλία και κατεβαίναν από Ζωγεριά, Βρέλου και επιστροφή. Ο μεγάλος γύρος ήταν από το παλιό Λιμεναρχείο, Αγ.Μαρίνα, Κουζουνό, Αγ.Αναργύρους, Αγ.Παρασκευή, Ζωγεριά κι επιστροφή. Αυτό τον δρόμο τον άνοιξε μετά η ΜΟΜΑ, δηλαδή ο στρατός. Το κόμιστρο τότε ήταν 20-25 δραχμές. Δηλαδή; Να, η σοκολατίνα κόστιζε 1,5 δραχμές και 36 η οκά το λάδι».

Ειδύλλιο στο νερό της αγάπης

(Αλέξανδρος και Ασπασία)

Ζασώ, πώς ήταν οι Σπέτσες το 1808

(περιγραφή της πόλης και του λιμανιού)

Κότερα στο μόλο

(σελ.66, Ανεξ.Σπ.) Στον απέναντι μόλο, γνωστό ως μόλο του Ποσειδωνίου, δένουν το καλοκαίρι μεγάλα λευκά κότερα με σημαίες φορολογικών παραδείσων και γεμίζουν τον αέρα με το βόμβο και τις αναθυμιάσεις τους. Τα πιο πολλά έχουν μελαψούς ναύτες και τα πιο ακριβά ξανθούς και ξανθές σερβιτόρες. Οι ιδιοκτήτες – ή ενοικιαστές τους – κάθονται στο κατάστρωμα της πρύμνης ή στον κλιματισμό πίσω από τα φυμέ τζάμια, και χαζεύουν τους περιέργους που σεργιανίζουν στην προβλήτα. Αυτοί ξέρουν πόσο τους κοστίζει ένα τέτοιο καράβι – όμως όταν δένει πλάι τους ένα ακόμα πιο μεγαλοπρεπές, τους λυπάται η ψυχή σου, έτσι που κάνουν πως δεν τους νοιάζει.

Λατίνια και μπαιν-μιξτ

(παλιές φωτογραφίες)

Μαθητές Αναργυρείου: κολύμπι, κωπηλασία, αθλητισμός

Απο τις 6 το πρωί, αθλητισμός σύμφωνα με τα αγγλικά πρότυπα.

Μοτοσυκλέτες απογειώνονται

Στην πίστα του μότοκρος, οι αναβάτες πετάνε στον αέρα, με φόντο τη θάλασσα και τις απέναντι ακτές.

Οικογενειακή παραλία

Ζωγραφιές: https://spetses.wordpress.com/zogr/paralia/

(σελ.65, Ανεξ.Σπ.) Το καλοκαίρι η γειτονιά κατεβαίνει για μπάνιο στο μικρό γιαλό μπροστά στην «παραλία Φωκά»: γιαγιάδες, μητέρες με το ταπεράκι για να ταϊσουν το μωρό, πατεράδες που μαθαίνουν στα παιδιά κολύμπι, αγόρια που κάνουν τρελές βουτιές από το μόλο.

Όμορφιά της Αγίας Άννας

(σελ.81, Ανεξ.Σπ.) Ο δρόμος που ανηφορίζει προς την Αγία Άννα, έτσι που χάραξε την πλαγιά του λόφου, είναι κι ένα μάθημα γεωλογίας, όπου βλέπουμε παγιδευμένα τα βότσαλα ενός γιγάντειου ποταμού της Πλειόκαινης περιόδου, κάπου 40.000.000 χρόνια πριν. Τα πιο πολλά πετρώματα στις Σπέτσες είναι «κροκαλοπαγή», δηλαδή χοντρό ποταμίσιο βότσαλο (κροκάλες) σφηνωμένο σε λιωμένο ασβεστόλιθο. Η Αγία Άννα είναι συνάμα εκκλησία, ξενώνας, στέρνα και κοιμητήριο, με σπουδαία πανοραμική θέα. Παλιά ήταν ξωκλήσι της ναυτικής οικογένειας Πετρούτση. Τον τωρινό ναό έχτισε ο γλύπτης Βύρωνας Κεσσές, που διέπρεψε και ως καθηγητής στην Αναργύρειο Σχολή. Με το ναό υλοποιούσε, όπως είπε, τα βυζαντινά του οράματα, μέσα από την αρχιτεκτονική και τον διάκοσμο του τέμπλου, σύμφωνα με τον ερευνητή Γεώργιο Σταματίου. Δίπλα στο ιερό είναι οι τάφοι του ναυμάχου Νικολάου Αναστ. Κυριακού (1797-1870) και του γιού του Διομήδη Ν. Κυριακού, συγγραφέα και πολιτικού (1842-1903). Στο κοιμητήριο είναι θαμμένοι παλιοί ιερείς και κάτοικοι της ενορίας του Αη Γιάννη. Υπάρχουν και μνήματα μωρών. Ένας παππούς εξηγεί: «Τότε πέθαιναν πολλά μωρά, ήταν αρρώστιες πολλές, οι γιατροί δεν ήταν έμπειροι. Τα θυμάμαι, έναν χρόνο πέθανε το ένα, ήταν δύο, δυόμιση χρονών, το είχαν στο τραπέζι και το χάϊδευαν. Είχε σκάσει από τον πυρετό.»

Όμορφο κτίριο των Μεξαίων

(σελ.103-104, Ανεξ.Σπ.) Στην κατηφόρα προς την παραλία, συναντάμε δεξιά τον ολοκαίνουργιο ναό των Τριών Σπετσιωτών που μαρτύρησαν στη Χίο. Όπως και η Αγία Τριάδα 200 χρόνια πιο πριν (βλ. 5ο περίπατο, σελ. 154), κατασκευάστηκε για να χωράει πολύ κόσμο• άλλες αρετές δεν έχει. Στη θέση του παλιά δεσπόζαν, όπως δείχνει η πανοραμική φωτογραφία στο Μουσείο Σπετσών, οι επιχειρήσεις του Χατζηγιάννη Μέξη: ένα επιβλητικό διώροφο, με 6 πλατιές καμάρες στο ισόγειο και 11 παράθυρα στον όροφο. Κάτω ήταν αποθήκες, ελαιοτριβείο και σιδηρουργείο, ενώ μπροστά χτίζαν τα πλοία του – ένα υπόδειγμα καθετοποίησης. Στις αποθήκες βάζαν τις αρματωσιές των ιστιοφόρων, δηλαδή πανιά, αντένες, τροχαλίες και σχοινιά για να μη σαπίζουν το χειμώνα στη βροχή. Στον όροφο ήταν οι γραμματικοί, λογιστές, μισθοδοσία – όπως τώρα στην Ακτή Μιαούλη του Πειραιά.

Όμορφο πεύκο στη Χαρά

Στέκει μόνο του, μεγαλοπρεπές, έξω απο το ερειπωμένο μποτασέικο εξοχικό.

Παραλία της Βάιζας

(σελ.192, Ανεξ.Σπ.) Ο δυτικός κάβος του όρμου λέγεται Βάσιζα ή Βάιζα, ένα όνομα που συναντάμε κι αλλού. Μας εξηγεί ο Άγγελος Θυμαράς πώς πήρε αυτό το όνομα. «Εδώ έχει κτήματα και φέρναν Μωραϊτες και το καθαρίζανε. Ήρθαν λοιπόν απ’ έξω και το καταπάτησαν, ένα κτήμα. Τότε ήταν εκεί μια οικογένεια με καμιά δεκαπενταριά πρόβατα κι ένα κορίτσι που τα έβοσκε. Απέναντι στου Τραμπούκου το κτήμα ήταν ένα αγόρι. Εκεί που τα’ βοσκε, γνωριστήκαν και ταχτήκανε. Μια μέρα η μάνα της κοπέλας είδε το κορίτσι που κύτταγε εκεί. Το λέει στον άντρα της κι εκείνος την πήρε πιο πέρα και την έσφαξε, κι από τότε έμεινε το όνομά της, Βάσιζα ή Βάιζα».

Παράσταση στο θεατράκι

Το όμορφο θεατράκι της Αναργυρείου Σχολής, ψηλά στο λόφο, ανάμεσα στα πεύκα.

Πλοίο Πίνδος και βαρκάρηδες

Καταφτάνει το ατμόπλοιο στις Σπέτσες και οι βαρκάρηδες αποβιβάζουν τους επιβάτες. Το Σαββατοκύριακο το λέγανε «κερατοκέραβο».

Τούρκικες δεξαμενές

(σελ.143, Ανεξ.Σπ.) Θα συνεχίσουμε ίσια πάνω προς τις παλιές θολωτές δεξαμενές, δυο της Τουρκοκρατίας και μια που έφτιαξε ο Ανάργυρος (απόσταση 200 μέτρα από την Αγιασωτήρα). Εαν ανέβουμε ακόμα 200 μέτρα, μέσα στο ρέμα, θα βρούμε την πηγή σε μια μεγάλη σπηλιά. Η πηγή φέρνει νερό χειμώνα-καλοκαίρι και λένε πως παλιά βρήκαν ένα φύλλο από πλάτανο, που δεν υπάρχει στις Σπέτσες, γι’αυτό μπορεί – λένε – να έρχεται από την Πελοπόννησο.